Nhiều người ở nông thôn trồng hoa màu, nhưng với sự phát triển của ngành trồng trọt, nhiều người không còn bị giới hạn trong việc trồng một số loại nông sản thông thường, cây công nghiệp cũng rất phổ biến, thậm chí là cây dại.
Trong ấn tượng của chúng ta, thực vật hoang dã là vô giá trị và vô dụng, nhưng trên thực tế, nhiều loại trong số chúng còn đáng giá hơn cả cây trồng.
Loại cây mà tôi giới thiệu với các bạn hôm nay có hình dáng tương tự như cần tây, nhưng rễ của cây có vị đắng hơn túi mật cá, hiện nay nhiều người đang trồng ở vùng núi và nó có giá trị, có thể bạn muốn biết thêm về nó .
Loại cỏ dại trông giống cần tây này thực ra có tên là hoàng liên (hoàng liên bắc), tên khoa học là “Huanglian”, nhắc đến thì ai cũng quen, nổi tiếng có vị đắng, vẫn được dân gian ưa chuộng. Loài thực vật này đã được đánh giá cao từ thời cổ đại. Loại cây này thực ra rất phổ biến ở vùng rừng núi. Nếu bạn nhìn thấy loài cỏ dại này ở vùng rừng núi tương lai, đừng bỏ lỡ nó một cách vô ích.
Hiện nay nhiều người đang trồng loại cây dại này, giá trị của nó rất quý, hiện nay loài hoàng liên bắc mọc hoang ở vùng rừng núi không còn nhiều. Hiện chúng ta mua trên thị trường về cơ bản đều do nông dân trồng, thực chất tác dụng không có gì khác biệt lớn nhưng chúng ta nên trân trọng và bảo vệ loài cỏ dại quý hiếm này.
Lý do tại sao hoàng liên bắc có danh tiếng cao ở cả nông thôn và thành thị là vì nó có thể được sử dụng làm thuốc và nó đã được mọi người sử dụng từ thời cổ đại. Rễ của nó đắng, nhưng mạnh, và hiện cũng được đánh giá cao.
Trong Y học Cổ Truyền
Theo Y học Cổ truyền, hoàng liên là một loại cây thuốc vị đắng, thuộc nhóm thảo dược quý giá với công dụng:
Sát trùng, thanh nhiệt, khử nhiệt độc, táo thấp;
Chữa trị hiệu quả các chứng như nhiệt miệng, kiết lỵ, nôn mửa, thương hàn, thấp chẩn, tâm hỏa thịnh,…
Trong Y học Hiện Đại
Theo Y học hiện đại, cây hoàng liên chứa rất nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe, điển hình là Ethanol, Berberin, Columbamine, Palmatin, Coptisine Coptisine,… Đặc biệt thành phần Berberin với hàm lượng từ 5,5 – 7,5% chứa trong hoàng liên có đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn vô cùng hiệu quả.
Bên cạnh đó, hoàng liên còn được ứng dụng để điều trị các bệnh lý sau:
Chữa bệnh ho gà, phòng chống tình trạng giãn mạch máu, điều trị hạ huyết áp và dùng để ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch hay đột quỵ;
Khi dùng hoàng liên với hàm lượng vừa phải sẽ giúp kích thích vỏ não hoạt động và củng cố chức năng mật;
Ức chế sự sinh sản và phát triển của một số loại vi khuẩn như liên cầu khuẩn, vi khuẩn tụ cầu, Shigella, bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa,…;
Hiệu quả trong việc cải thiện tình trạng mụn nhọt, nổi mề đay, mẩn ngứa, thanh nhiệt, giải độc,…;
Tác dụng an thần, hạn chế hiện tượng lo âu, hồi hộp, căng thẳng,…
Hoàng liên còn có nhiều tên gọi khác như vương chi liên, hoàng liên chân gà, sâm hoàng liên
Hoàng liên còn có nhiều tên gọi khác như vương chi liên, hoàng liên chân gà, sâm hoàng liên
Các bài thuốc từ hoàng liên có thể ứng dụng trong cuộc sống
Sau đây là một số gợi ý về bài thuốc được làm từ hoàng liên bạn có thể tham khảo để điều trị bệnh:
Bài thuốc trị bệnh mề đay, mờ vết chàm trên da: chuẩn bị các dược liệu như hoàng bá, mộc thông, hoàng liên, khổ sâm (mỗi vị 12g), 8g mỗi vị phục linh, bạch tiễn bì, thương truật cùng bạc hà (4g). Pha hỗn hợp dược liệu cùng 1 lít nước, đến khi nước cạn còn một nửa thì bỏ bã, uống nước chia thành 3 lần dùng hết trong ngày, uống cho đến khi bệnh thuyên giảm;
Bài thuốc điều trị tiêu chảy, kiết lỵ: dùng bột hoàng liên tán nhỏ (liều lượng 12g) hòa cùng nước ấm, để tăng độ thơm ngon bạn có thể cho thêm một chút mật ong, chia thành 3 lần uống hết trong ngày;
Bài thuốc chữa viêm ruột, điều trị trực khuẩn lỵ: mộc hương (20g), hoàng liên (80g) đều nghiền thành bột, thêm mật ong trộn đều đến khi hỗn hợp dẻo mịn thì nặn thành những viên nhỏ. Mỗi lần dùng từ 2 – 8g thuốc này, uống 3 lần/ngày cùng nước đun sôi để nguội;
Bài thuốc trị chứng ra mồ hôi trộm ban đêm: hoàng cầm, hoàng bá, hoàng liên chuẩn bị từ 8 – 12g mỗi vị. Ngoài ra cần kết hợp cùng đương quy, sinh địa, thục địa (12g mỗi vị), 16 -24g hoàng kỳ và long nhãn, táo nhân. Đem dược liệu sắc cùng với nước uống 1 thang/ngày cho đến khi bệnh được cải thiện;
Bài thuốc giảm mệt mỏi, lo âu, hỗ trợ an thần: dùng xích đan 16g, hoàng liên 20g và cam thảo 10g, tất cả ở dạng bột mịn, trộn cùng rượu trắng nóng và vo thành viên nhỏ (kích thước bằng hạt đậu xanh). Uống khoảng 10 viên/ngày và nên duy trì bài thuốc này cho tới khi các dấu hiệu của bệnh được thuyên giảm;
Điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng bằng hoàng liên:các vị dược liệu cần chuẩn bị bao gồm bối mẫu, trạch tả, mẫu đơn bì, hoàng liên, hạt dành dành 8g mỗi vị, bạch thược 12g và ngô thù, trần bì (mỗi vị 6g). Đem hỗn hợp dược liệu này sắc cùng 1 lít nước, đun cạn khi chỉ còn ½ lượng nước thì chắt bỏ bã, chia ra uống thành 3 lần/ngày.
Hy vọng rằng những thông tin về cây hoàng liên trên đây sẽ giúp ích cho bạn. Có thể nói đây là loài thảo dược ít độc tố nhưng lại giàu dưỡng chất có lợi cho sức khỏe con người. Tuy nhiên cần phải lưu ý rằng dược tính chứa trong hoàng liên khá mạnh, vì thế không thích hợp sử dụng cho phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú và trẻ em. Để đảm bảo tính an toàn khi dùng hoàng liên, người bệnh cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc, đồng thời phân biệt đúng chủng loài của cây hoàng liên tránh nhầm lẫn sang những loại cỏ dại khác.
