‘Tháng chạp không chuyển nhà, tháng giêng không cắt tóc’, lời các cụ xưa dạy có ý nghĩa gì?

Không chuyển nhà vào tháng chạp

Chủ đề về việc chuyển nhà và tác động của phong thủy đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng. Nguyên tắc “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành” là niềm tin rằng có những điều cần tránh khi chuyển nhà mới, nếu không có thể tạo ra tác động tiêu cực đối với sự phúc ý của gia đình.

Trong quá khứ, việc chuyển nhà được coi là một sự kiện trọng đại đối với mỗi gia đình. Nếu nhà mới được dọn vào vào tháng 12 âm lịch, thời tiết lạnh có thể tạo ra không khí lạnh lẽo, gây cản trở cho vượng khí, và ngôi nhà mới có thể trở nên ẩm ướt. Điều này có thể tạo điều kiện cho tay chân cảm nhận lạnh lẽo và không tốt cho sức khỏe.

Về phong thủy, việc tìm đất và xây dựng nhà đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đến vị trí của các công trình trong nhà và hướng cổng. Việc này đôi khi kéo dài thời gian, bao gồm việc tìm kiếm ngày lành và tháng tốt, tư vấn của những chuyên gia phong thủy, và sự thiết kế cẩn thận của không gian trong nhà.

Vào tháng 12 âm lịch, gần Tết, việc chuyển nhà cũng gặp khó khăn trong việc thông báo cho người thân và bạn bè. Trong quá khứ, giao tiếp không phát triển như hiện nay, nên sau khi chuyển nhà, có thể có khả năng người khác chưa kịp tìm thấy địa chỉ mới. Đồng thời, người xưa rất cẩn trọng với việc chọn ngày chuyển nhà, và có câu ngạn ngữ: “Không chuyển nhà vào tháng Chạp” làm chứng minh cho sự quan trọng của việc này.

Không cắt tóc trong tháng giêng

Một tục lệ cổ xưa phổ biến là câu ngạn ngữ: “Cạo đầu trong tháng đầu tiên không tốt cho chú của bạn.” Tại sao hành động cạo đầu trong tháng đầu tiên của năm lại được coi là không lợi cho gia đình? Nguyên nhân xuất phát từ việc duy trì kiểu tóc bím theo truyền thống nhà Thanh.

Trong giai đoạn này, khi nhà Thanh thiết lập các quy định trang phục để phân biệt với nhà Minh, việc giữ bím tóc trở thành một dự án quan trọng, nhưng gặp sự kháng cự và do dự. Một số đề xuất sử dụng vải len thay thế, nhưng chính quyền nhà Thanh đã áp đặt nó mạnh mẽ, yêu cầu mọi người phải hoàn thành nhanh chóng.

Mặc dù sau này việc giữ bím tóc trở thành phổ biến, nhưng ký ức về thời Minh vẫn còn đọng trong tâm trí người dân, dẫn đến câu ngạn ngữ “cạo đầu nghĩ lại chuyện xưa” và “nghĩ về cố nhân,” nhưng hai từ này đã bị hiểu lầm, tạo ra nghĩa “chú vong.”

Tại sao người ta vẫn tin vào thông tin sai lệch này và tiếp tục truyền đạt nó qua thế hệ? Điều này dễ hiểu vì thế hệ trước đã truyền đạt cho thế hệ sau câu ngạn ngữ: “Chính nguyệt thế đầu tử cữu cữu,” tuyên bố rằng cạo đầu vào tháng giêng sẽ mang lại tai họa cho gia đình. Thế hệ sau không phản đối mà lặng nghe, vì ai cũng mong muốn tránh khỏi những điều không may. Khi mọi người đồng lòng làm theo, thông điệp này tự nhiên trở thành một truyền thống lâu dài.

Thời tiết trong tháng đầu tiên thường khá lạnh, và việc không cắt tóc là điều bình thường. Theo phong tục xưa, cạo đầu trong tháng đầu tiên được coi là không tốt cho cả cô chú. Ở một số vùng phía bắc, cắt tóc vào ngày rằm tháng giêng bị xem là điều kiêng kỵ. Do đó, mọi người thường cạo trọc đầu trước tháng 12 âm lịch và kiêng cắt tóc hoặc cầm kéo vào tháng Giêng âm lịch.

Ngoài ra, vào ngày mùng 1 (âm lịch) đầu tháng, người ta thường rỉ tai nhau rằng không nên cắt tóc vào ngày đầu tháng vì sợ rằng tài lộc sẽ tiêu hao suốt cả tháng. Cắt tóc được coi là cách làm mất đi những may mắn, phước đức, và có thể gây hại cho khí huyết, gây ra nhiều bệnh tật.

Ngoài câu: “Tháng chạp không chuyển nhà, tháng giêng không cắt tóc,” còn có những câu ngạn ngữ khác như: “Mùng một Tết đừng làm mất đồ cũ,” với niềm tin rằng việc này sẽ khiến tiền bạc mất mát, và: “Mùng một Tết cha, mùng hai Tết chú,” tương truyền về sự quan trọng của gia đình trong những ngày đầu năm.

*Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm