Quảng cáo trực tuyến (QCTT) ngày càng phổ biến tại Việt Nam với nhiều hình thức đa dạng, từ QC trên website đến QC qua e-mail. QCTT tạo thêm cơ hội quảng bá sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp. Đồng thời giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí so với các kênh quảng cáo truyền thống. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, nhiều hình thức kiểm soát thông tin đang bị lạm dụng và gây tác hại lớn cho xã hội và người sử dụng Internet. Nổi bật là thư QC điện tử và thư rác (spam).
Phân phối công khai
Từ một địa chỉ email có cái tên rất bắt tai, Vietnam E-marketing, hàng ngày gửi đi hơn 2 triệu email marketing với những lời chào mời hấp dẫn như:Bạn có biết gì về công nghệ E-marketing? Đó là công nghệ tạo khách hàng và quảng bá sản phẩm nhanh nhất hiện nay…”. Cũng từ địa chỉ e-mail này, người ta rao bán hơn 2 triệu địa chỉ e-mail tiếng Việt và cùng một phần mềm có khả năng gửi 20.000 e-mail/giờ.
Chuyên nghiệp hơn, chúng còn cung cấp các công cụ kiểm soát chất lượng, tìm kiếm e khác -địa chỉ mail hoặc quản lý địa chỉ e-mail. Giá dịch vụ cài đặt và phần mềm chạy chương trình chỉ vài trăm nghìn. Không chỉ địa chỉ này, hiện có hàng trăm nhà cung cấp tương tự sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng về QC qua e-mail -mail.Có nơi QC thậm chí có tới 9 triệu địa chỉ e-mail tại Việt Nam.
Theo QC họ nắm trong tay gần hết như toàn bộ địa chỉ e-mail của các ISP tại Việt Nam cùng với địa chỉ e-mail Việt Nam từ các dịch vụ e-mail miễn phí khác… Việc liên hệ với các nhà cung cấp này khá dễ dàng, vì số điện thoại và địa chỉ e-mail của họ đều được công khai nên hầu như địa chỉ e-mail nào ở Việt Nam cũng ít nhất một lần nhận được thư quảng cáo của họ.
QC qua e-mail có nhiều ưu điểm, đặc biệt là chi phí thấp. Tuy nhiên, một thống kê cho thấy 90% tin nhắn QC là không cần thiết đối với người đọc. Chỉ 5% là cần tiếp thị qua e-mail.
Với chi phí “rẻ như cho”, hình thức QC qua thư điện tử đang hấp dẫn nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các tiểu thương, tiểu thương, cá nhân có nhu cầu mua bán… Cách đây 2 năm, thư QC chủ yếu là của Như đến từ nước ngoài, hiện nay ngày càng có nhiều thư QC về sản phẩm, dịch vụ tại Việt Nam, từ dịch vụ lắp đặt, bảo hành, bán mỹ phẩm, thiết bị công nghiệp, điện tử, phần mềm… đến bán bất động sản trị giá vài trăm triệu đồng.
QC qua e-mail đang vươn tới mọi ngóc ngách của cuộc sống cho dù nó có hiệu quả đến đâu. Một doanh nghiệp tính toán, để tiếp cận hàng triệu khách hàng, nếu QC qua tivi chi phí bình quân 150-200 đồng/người xem, báo chí 80-100 đồng/người xem, website 20-60 đồng/người xem. Nếu QC qua e-mail chỉ 1đ/khách thì còn rẻ hơn nữa.
Ưu và nhược điểm
Các loại e-mail QC được gửi với số lượng lớn và không hữu ích với số đông người đọc được gọi chung là thư rác. Hầu hết người dùng đều choáng ngợp trước những e-mail QC và bày tỏ sự không hài lòng với những e-mail “không mời mà đến” này. Số lượng thư rác trong các hộp thư điện tử ngày càng tăng, có khi lên đến vài trăm thư điện tử mỗi ngày. Không chỉ vậy, thư điện tử cũng đang dần trở thành công cụ để lừa đảo trực tuyến khi ngày càng nhiều người sử dụng thư điện tử để phát tán virus, bom thư khủng bố (gửi nhiều thư làm hệ thống bị nghẽn), giả mạo danh tính để lừa người dùng. cung cấp mật khẩu, số tài khoản ngân hàng… Với sự gia tăng của các vụ lừa đảo qua e-mail, hiệu quả của QC qua hình thức này đang giảm mạnh.
Ông Vũ Bảo Thạch, giám đốc kỹ thuật của Misoft phân tích: “Nếu bạn là người dùng, bạn không phải trả tiền để gây ra nhiều thiệt hại ngoài việc gây phiền nhiễu. Nhưng nếu bạn là một doanh nghiệp, tổ chức của bạn sẽ thấy thực hư. Thay vì chỉ trả tiền cho đường truyền, thiết bị lưu trữ đủ dùng để tải mail công việc, hãng lại phải tăng thêm lưu lượng để chứa thư rác. Không chỉ vậy, bạn phải tự bảo vệ mình bằng cách mua các chương trình chống thư rác và chống vi-rút… “.
Bên cạnh đó, thư rác cũng kéo theo một số thiệt hại ngoài tầm kiểm soát. Như trường hợp một số hộp thư bị đơ, không sử dụng được do máy chủ của nhà cung cấp trong nước bị chặn do nằm trong danh sách đen. Nguyên nhân cũng bởi máy chủ Việt Nam thiếu hệ thống kiểm soát thư rác. Trong khi các hộp thư miễn phí của nước ngoài như Yahoo, Gmail lại làm rất tốt việc này.
Bất kỳ nỗ lực để ngăn chặn
Từ thực tế trên dẫn đến câu chuyện dài giữa người gửi thư rác và người gửi thư rác. Điều này cũng giống như việc giết một con rắn nhiều đầu, không bao giờ có hồi kết vì giải pháp kỹ thuật nào cũng chỉ có tác dụng nhất định trong thời gian nhất định. Vấn đề là phải có sự nỗ lực chung, nhất là từ cơ chế, chính sách của Nhà nước đến nhận thức của doanh nghiệp/tổ chức trong việc thúc đẩy.
Ở một số nước tiên tiến như Anh, Úc, Mỹ… do đã sớm nhận thức được tác hại của thư rác nên đã ban hành các dự luật, chỉ thị nghiêm cấm các doanh nghiệp gửi thư điện tử cho cá nhân người nhận khi chưa được phép. sự cho phép của họ hoặc áp dụng các hình phạt nặng để trừng phạt những kẻ gửi thư rác.
Việt Nam cho đến thời điểm này còn thiếu các quy định đối với QC thương mại trực tiếp (marketing) nói chung và qua các phương tiện điện tử nói riêng như e-mail, điện thoại di động… Việt Nam chưa có quy định nào bảo vệ quyền lợi của NTD, đặc biệt là các quyền riêng tư trong QC thông qua các phương tiện điện tử. Trong khi đó, hình thức QC qua phương tiện điện tử sẽ phát triển nhanh trong thời gian tới.
Trước bất cập trên, Cục Thương mại điện tử, Bộ Thương mại đưa ra quan điểm cần sớm có văn bản hướng dẫn về lĩnh vực này nhằm điều chỉnh hoạt động QC qua thư điện tử, tin nhắn di động, website. Tại một cuộc hội thảo diễn ra ngày 16/8/2006 tại Hà Nội, đại diện các doanh nghiệp, người sử dụng Internet và Cục Thương mại điện tử đã khẳng định sự cần thiết của văn bản trên. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng văn bản hướng dẫn nên mở rộng hơn cho các hình thức QC khác thông qua các phương tiện điện tử, chứ không chỉ giới hạn ở QC qua e-mail.
Được biết, tại dự thảo thông tư hướng dẫn trên đã đề xuất một số phương án xử phạt: mức xử phạt hành chính 5-20 triệu đồng và phương án căn cứ Nghị định số 175 của Chính phủ về xử phạt vi phạm. vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại.
Rất mong bạn đọc và các doanh nghiệp, các chuyên gia, người sử dụng đóng góp ý kiến để tài liệu này có hiệu quả thiết thực. Các ý kiến đóng góp xin gửi về chuyên mục Trang thông tin điện tử Bộ Thương mại theo địa
